Bireysel Emeklilik Sözlüğü

  • Editör: admin - Çarşamba, Şubat, 2015

Bireysel Emeklilik Sözleşmesi

Katılımcının sisteme girmesine, sistemden ayrılmasına, emekli olmasına, katkı paylarının ödenmesine, bu katkı paylarının bireysel emeklilik hesaplarında izlenmesine, fonlarda yatırıma yönlendirilmesine ve katılımcı veya lehdarına yapılacak ödemelere ilişkin esaslar ile tarafların diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen, esas olarak katılımcı ve emeklilik şirketinin taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir.

Emeklilik Planı

Öncelikle T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın onayına sunulan emeklilik sözleşmeleri, bu süreçte emeklilik planı olarak adlandırılır. T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın onaylamadığı emeklilik planları, emeklilik şirketlerince katılımcılara sözleşme olarak sunulamaz.

Bireysel Emeklilik Hesabı

Her katılımcıya T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın tanımladığı bir hesap numarası verilir. Bu hesaplar adına alınan emeklilik yatırım fonları Takasbank nezdinde saklanır. Aynı kişiye de ait olsa, her bir emeklilik sözleşmesi ayrı bir hesap numarası ile izlenir. Ayrıca hangi şirkette olursa olsun, açılan tüm sözleşme ve hesapların bağlı olduğu, katılımcının T.C. kimlik numarasından türetilen bir sicil numarası da vardır. Bu numara sözleşme üzerinde katılımcıya bildirilir. Böylece katılımcı, Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki tüm hesaplarını tek bir numara ile takip edebilme imkanına sahip olur.

Emeklilik Sözleşmesi Teklif Formu

Katılımcı tarafından planın genel esaslarının kabulü ile emeklilik şirketi tarafından da katılımcıya ilişkin bilgilerin oluşturulması ve katılımcının plana dahil edilmesine ilişkin kabul usulünü belirleyen formdur.

Emeklilik Sözleşmesi Metni

Emeklilik Şirketi ile katılımcının -ve varsa katılımcının hesabına sözleşme akteden kişinin hak ve yükümlülüklerini düzenleyen metindir.

Katılımcı

Emeklilik sözleşmesine kendi ad ve hesabına taraf olan ve şirket nezdinde açılacak olan bireysel emeklilik hesabına katkı yapan veya adına şirket nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılan ve medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip gerçek kişidir.

Katkı Payı

Emekliliğinizde ihtiyaç duyacağınız geliri sağlamak için düzenli olarak biriktirmeniz gereken tutardır. Belirlediğiniz katkı payı tutarını, tercihinize uygun olarak yıllık, 6 aylık, 3 aylık veya aylık olarak yatırabilirsiniz.

Başlangıç ve Ara Katkı Fonu

Katkı payı dışında, sisteme dahil olurken ya da aralarda toplu olarak yatıracağınız birikimdir. Bu sayede emeklilik birikiminizin daha hızlı büyümesini ve emekliliğinizde elde edeceğiniz düzenli gelirin gelirin daha yüksek olmasını sağlarsınız.

Giriş Aidatı

Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ilk girişte veya bir emeklilik şirketinde ilk defa emeklilik sözleşmesi açılması halinde ödenmesi gereken tutardır. Peşin ve ertelenmiş olarak alınan giriş aidatlarının toplamı teklifin imzalandığı veya onaylandığı tarihte geçerli aylık brüt asgari ücretin;

1. Sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde şirketten ayrılanlar için yüzde %75’ini,

2. Sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren üç yılını dolduran sözleşmelerden altı yıldan önce şirketten ayrılanlar için %50’sini,

3. Sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren altı yılını dolduran sözleşmelerden on yıldan önce şirketten ayrılanlar için %25’ini aşamaz.

Yönetim Gideri

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu, emeklilik şirketlerine katılımcıların yatırdıkları katkı paylarının %2’ye kadar olan kısmını yönetim gideri kesintisi olarak ayırma hakkı tanır.

Sözleşmenin ara verme durumunda (vadesinde yatırılmayan katkı payının yatırılma tarihini müteakip üç ay içinde hesaba herhangi bir yatırım yapılmaması haline sözleşmede ödemeye ara verildiği kabul edilir) ara verme süreci boyunca katılımcının birikiminden, ara verilen her tam ay için iki Türk Lirasını aşmayacak şekilde ek yönetim gider kesintisi alınabilir.

Devlet Katkısı

Devlet tarafından katılımcının Bireysel Emeklilik hesabına yatırılan tutarı ifade eder. Devlet katkısından sadece T.C. katılımcıları yararlanabilmektedir.

Emeklilik Yatırım Fonu

Emeklilik yatırım fonları, emeklilik şirketlerinin katılımcıların birikimlerini değerlendirmek için kurdukları fonlardır. Bu fonlar, portföyünde yer alan menkul kıymetlerin değerlemesi ve birim fiyat hesabı açısından yatırım fonlarına benzer; uzun vadeli bir yatırım aracı olarak değerlendirilir.

Fon İşletim Gideri

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu çerçevesinde emeklilik şirketleri, fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan gider kesintisi yapabilir. Bu kapsamda yapılacak toplam kesinti, fon işletim giderine ilişkin kesinti dahil, Para Piyasası Fonları’nda yıllık %1,09’u, Kamu, Özel Sektör, Uluslararası Borçlanma Araçları Fonları, Kıymetli Madenler, Endeks Fonları’nda yıllık %1,91’i, Hisse ve diğer fonlarda yıllık %2,28’i aşamaz.

Saklayıcı

Emeklilik yatırım fonu portföyündeki varlıkların saklandığı saklama kuruluşu; İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’dir.

Portföy Yönetim Şirketi

Sermaye Piyasası Kurulu’ndan portföy yöneticiliği yetki belgesi almış emeklilik şirketlerinin emeklilik fonlarını yönetmek üzere anlaşma yaptığı portföy yönetim şirketidir.

Katkı Payı Yatırmaya Ara Verme

Emeklilik sözleşmesi süresi içerisinde katkı payı yatırılmasına ara verilebilir. Vadesinde yatırılmayan katkı payının yatırılma tarihini takiben üç ay içerisinde, ilgili hesaba herhangi bir yatırım yapılmaması durumunda, ilgili sözleşmede katkı payı yatırmaya ara verildiği kabul edilir.

Erken Ayrılma

Katılımcının emekliliğe hak kazanmadan (sistemde 56 yaşını ve 10 yılını tamamlamaması) sistemden çıkış yapması durumudur.

Vergi Avantajı

Bireysel Emeklilik Sistemi devlet tarafından “birikimlerin değerlenmesi” ve “geri ödeme” olmak üzere iki aşamada vergi avantajlarıyla teşvik edilir:

Birikimlerin değerlenmesi aşamasında;

Emeklilik yatırım fonlarının getirileri gelir vergisinden muaftır.

Geri ödeme aşamasında;

Vergi mevzuatı uyarınca sistemde 10 yıldan az süreyle katkı payı yatırarak sistemden ayrıldığınızda emeklilik hesabınızdaki toplam getiri üzerinden %15, 10 yıl süreyle katkı payı yatırıp 56 yaşınızı tamamlamadan ayrıldığınızda %10, 10 yıllık süre ve 56 yaşını tamamlayarak emeklilik hakkı kazandığınızda ise toplam getiri üzerinden %5 stopaj uygulanır.

Grup Emeklilik Sözleşmesi

Grup emeklilik sözleşmesi, en az 10 kişiyi kapsayacak şekilde düzenlenen emeklilik sözleşmesidir. 10 kişiden az olsa dahi, bir işyerinde, tüzel kişiliği haiz bir meslek kuruluşunda, dernekte ve başka kuruluş veya grupta çalışan, yahut üye olanların tamamını kapsayacak şekilde düzenlenen emeklilik sözleşmeleri de grup emeklilik sözleşmesi kapsamında değerlendirilir.

Vesting

Çalıştıkları kurum tarafından emeklilik hesaplarına katkı yapılan katılımcıların, işveren tarafından kendi emeklilik hesaplarına yatırılan katkı payları ve bunların getirilerinin tamamını veya bir kısmını hak etmeleri için, bireysel emeklilik sözleşmesi çerçevesinde belirlenen hak ediş kuralları ve süresidir.

Lehdar

Lehdar, tayin edilmemiş veya lehdar tayini işlemi sonradan iptal edilmişse katılımcının vefatı halinde hak sahibi, kanuni mirasçılarıdır. Katılımcının emeklilik sözleşmesi devam ederken vefatı halinde; ödeme, Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, katılımcı tarafından tayin edilen ve kimliği sözleşmede belirtilen lehdar veya lehdarlara yapılır. Katılımcı, sözleşme süresi boyunca lehdarı değistirebilir veya lehdar tayin etme işlemini iptal edebilir. Lehdar, emeklilik sözleşmesine taraf değildir.

Bireysel Emeklilik Aracısı

Herhangi bir emeklilik şirketine bağlı olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, emeklilik şirketlerinin emeklilik sözleşmelerine aracılık eden veya bunları emeklilik şirketi adına yapan gerçek veya tüzel kişidir.

Aktarım

Bir emeklilik şirketiyle, başka şirketten aktarımla düzenlenenler hariç, yapılmış bir emeklilik sözleşmesi kapsamındaki birikimin başka bir emeklilik şirketine aktarılabilmesi için sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren en az iki yıl süreyle şirkette kalması gerekir. Başka şirketten aktarımla düzenlenmiş sözleşmenin tekrar aktarıma konu olabilmesi için ise ilgili şirkette en az bir yıl kalması gerekir.